Het kan iedereen gebeuren: burn-out raken. Uit onderzoek blijkt dat twaalf procent van de werknemers last heeft van een burn-out. Opvallend is dat mannen vaker last hebben van een burn-out dan vrouwen.
Jaap Boersema kan erover meepraten. Een jaar lang werkte hij aan het herstel van een burn-out, achteraf gezien een periode die hij niet had willen missen. Eindeloos lange wandelingen, goede gesprekken met een hulpverlener en focus vinden om ‘nee’ te kunnen zeggen; dat heeft hem het meeste geholpen. “Ik gaf drie dagen per week les op een ROC, werkte twee dagen per week bij Alphacursus Nederland en was in onze kerk actief in allerlei werkgroepen”, vertelt Jaap. “Ik wilde heel graag fulltime voor God werken. Ik deed ook dingen die niet bij me pasten, maar waarvan ik vond dat het moest. Als ik terugkijk, deed ik veel dingen vanuit prestatiedrang en niet zozeer uit zuivere passie. Tijd om te genieten of te ontspannen, gunde ik mezelf niet.” Uiteindelijk breekt het Jaap op. Hij wordt steeds vermoeider, rustelozer en somberder. Zelfs de kleinste dingen worden zwaar. “Uiteindelijk stapt Jaap naar een hulpverlener. “Die stelde een paar confronterende vragen, maar gek genoeg voelde het als een opluchting. Alsof ik groen licht kreeg om te stoppen.”
“Als ik terugkijk, deed ik veel dingen vanuit prestatiedrang.”
– Jaap Boersema
Jaaps hulpverlener adviseert hem om veel naar buiten te gaan. “Ik ging hele dagen wandelen. Daardoor kwamen mijn gedachten tot rust en ik ging me realiseren dat lichaam, ziel en geest samenwerken. Ik had de alarmsignalen van mijn lichaam jarenlang genegeerd. Na een paar weken wandelen, ging ik als vrijwilliger helpen op een zorgboerderij. Klussen, schilderen, in de mest scheppen; dat deed me goed.” Ondertussen gaat Jaap op zoek naar focus. “Ik vind veel dingen leuk, maar wat is echt mijn roeping? Ik ontdekte dat ik niet ben wat ik doe, maar dat ik er gewoon mag zijn, als Gods geliefde kind. Tegenwoordig kijk ik eerst of iets echt bij me past. ‘Nee’ zeggen is nu een stuk gemakkelijker.” Jaap besluit zich bij te scholen tot coach en begint zijn eigen coachpraktijk voor mannen, YouRoute (www.youroute.nl).
“Mijn leven is nog steeds druk, maar is meer in balans. Ik overleg vaker met mijn vrouw. Waar ik haar voorheen als een rem ervoer bij mijn plannen, waardeer ik haar nu juist om dingen realistisch te bekijken. Ook ben ik gaan hardlopen, als tegenwicht voor mijn mentale werk. Ik heb het nodig om te voorkomen dat ik weer burn-out raak. Dat hoop ik nooit meer mee te maken.”
“Veel mannen zouden opknappen van een moestuin.”
– Jaap Boersema
4e Musketier
Henk Stoorvogel is voorganger van een snelgroeiende gemeente, schrijver van boeken en leider van de 4e Musketier, een mannenbeweging die inmiddels in acht landen actief is (www.de4emusketier.nl). Is hij nooit bang om burn-out te raken? Henk: “Dat vragen mensen me regelmatig. En ja, het blijft continu een zoektocht naar balans. Toch zat ik een paar jaar geleden meer in de gevarenzone dan nu. Toen kreeg ik last van hyperventilatie en extreme vermoeidheid; duidelijke tekenen dat ik grenzen aan het overschrijden was.”
Twee dingen hielpen Henk het meeste om uit ‘het rode gebied’ te komen: meer sporten en ‘nee’ zeggen. “Het gros van de mannen verdient zijn geld met zitten, praten en staren naar een beeldscherm. Als je dat te lang volhoudt, slaan vanzelf een keer de stoppen door”, zegt hij. “Niet voor niets werd de mens van oorsprong door God geplaatst in een tuin die hij mocht onderhouden. Ik denk dat een heleboel mannen zouden opknappen van een moestuin. Onze manier van werken is misschien niet te veranderen, maar wat doe je ernaast? We moeten ons leven in balans brengen met veel buiten zijn en sporten. Misschien melden daarom zo veel mannen zich aan bij de 4e Musketier. Een weekend in de buitenlucht, zonder telefoon, auto en portemonnee, werkt heel zuiverend.” Volgens Henk denken veel mensen dat ze energie kwijtraken als ze zich fysiek inspannen. “En dus gaan mannen een half uurtje op de bank liggen, terwijl uit onderzoek blijkt dat je van een half uurtje hardlopen meer energie krijgt. En wat zelfs nog meer energie geeft, is een half uurtje in de tuin werken. Ontwikkel vervolgens een routine in je leven van wandelen, fietsen of hardlopen. De tijd dat dit kost, is een investering: je krijgt er nieuwe energie voor terug. Die extra energie moet je natuurlijk niet gebruiken om weer langer te kunnen doorwerken achter je beeldscherm, maar voor je gezin en je relaties met andere mensen.”